Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2011

Τα ομορφότερα μυθιστορήματα της χρονιάς που πέρασε (2010) [όσα μπορέσαμε να ανακαλύψουμε...]

0 σχόλια




Είναι προφανές ότι η κρίση που περνάει η χώρα μας δεν αφήνει τίποτα ανεπηρέαστο. Οι αναγνωστικές μας συνήθειες δεν θα μπορούσαν να μείνουν απ' έξω. Μην έχοντας πλέον τη δυνατότητα να αγοράζουμε ό,τι μας "γυαλίζει" - έστω και χωρίς να σκοπεύουμε να το διαβάσουμε άμεσα - γινόμαστε πιο προσεκτικοί στις επιλογές μας. Προσωπικά νιώθω πλέον πιο έντονη την ανάγκη να ενημερώνομαι μέσω κριτικών ή παρουσιάσεων για τα βιβλία που με ενδιαφέρουν ώστε να αποφεύγω να "πετάω" λεφτά για κάποια που δεν αξίζουν. Επίσης, καταφεύγω όλο και πιο συχνά στις δανειστικές βιβλιοθήκες της πόλης μας [τι πονεμένη ιστορία! θα ήθελα κάποια στιγμή να συζητήσουμε για τις ανεπάρκειές τους...], κάτι όμως που αναγκαστικά σημαίνει λιγότερο πρόσφατες εκδόσεις. Και γενικά περνάω περισσότερη ώρα στα βιβλιοπωλεία, "φλερτάροντας" τα υποψήφια να με συντροφέψουν βιβλία πριν μονιμοποιήσω τη σχέση μου μαζί τους. Ίσως αυτά τα στοιχεία αντικατοπτρίζονται και στις προτιμήσεις μου για τη χρονιά που πέρασε.

Παρ' όλο που δεν εκτιμώ ιδιαίτερα το ειδικό βάρος της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, ομολογώ ότι φέτος αποτέλεσε την ευχάριστη έκπληξη στα διαβάσματά μου. Ξεκινώντας από Τα σακιά της Ιωάννας Καρυστιάνη, που ήταν για μένα μία αποκάλυψη, πρέπει να πω ότι σπάνια υπήρξαν τόσα ελληνικά μυθιστορήματα που να συνωστίζονται στις πρώτες θέσεις των αναγνωστικών μου προτιμήσεων. Συνεχίζω με το Ποιος θυμάται τον Αλφόνς του Κώστα Ακρίβου και το παιχνίδι ανάμεσα στη μυθοπλασία και την πραγματικότητα στο οποίο μας εμπλέκει ο συγγραφέας, για να καταλήξω στην εξαιρετική Εβραία νύφη του Γιώργου Δαββέτα, όπου μια νέα γυναίκα προσπαθεί να ανακαλύψει τη σχέση του πατέρα της με τον αφανισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Ένα μυθιστόρημα για τις ενοχές που γεννάει η Ιστορία.

Η ισπανόφωνη λογοτεχνία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στο ελληνικό κοινό. Κι όμως συνέχεια ανακαλύπτω διαμάντια υπογεγραμμένα από συγγραφείς των οποίων τα ονόματα ηχούν άγνωστα στα αυτιά των περισσοτέρων από εμάς. Όπως το αριστουργηματικό φιλοσοφικό-αστυνομικό μυθιστόρημα του Αργεντινού Γκιγέρμο Μαρτίνες Ο αργός θάνατος της Λουσιάνα Μπ. ή το δυστοπικό Η χρονιά της ερήμου του συμπατριώτη του Πέδρο Μαϊράλ. Κάπως παλιότερα και πιο καταξιωμένα (αλλά κάθε άλλο παρά πολυδιαβασμένα στην Ελλάδα) είναι Το παλιοκόριτσο του φετινού νομπελίστα Περουβιανού Μάριο Βάργκας Γιόσα και Ο αισθηματικός άντρας του Ισπανού Χαβιέρ Μαρίας. Ακόμη και σε πιο εμπορικά μυθιστορήματα οι Ισπανοί δείχνουν να κρατούν μια υψηλή ποιότητα όπως φαίνεται από Το παιχνίδι του αγγέλου του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν που ως επίγονος του Πόε μάς περιγράφει τις μεταφυσικές περιπέτειες ενός συγγραφέα στη Βαρκελώνη του Μεσοπολέμου.

Ένα μυθιστόρημα που θεωρείται πλέον κλασικό είναι το ιδιαίτερα σκληρό Βαμμένο πουλί του Πολωνοεβραίου Γιέρζι Κοζίνσκι, που γράφτηκε στα αγγλικά το 1965 προκαλώντας πολλές αντιδράσεις. Στο Έλεος η Τόνι Μόρισον αναζητεί τις ρίζες της καταπίεσης και των προκαταλήψεων στην Αμερική του 17ου αιώνα. Μέσα από τις αφηγήσεις των μυθιστορηματικών χαρακτήρων της η συγγραφέας μάς μιλάει για μια χώρα με άπειρες (μα ανεκπλήρωτες) δυνατότητες. Στο ακόμη απώτερο παρελθόν μάς γυρίζει η γνωστή από τα βιβλία της στον χώρο της λογοτεχνίας του φανταστικού Ούρσουλα Λε Γκεν. Στη Λαβίνιά της κάνει κεντρική ηρωίδα της Αινειάδας της ένα ιστορικό πρόσωπο που ο Βιργίλιος (στη δική του Αινειάδα) αναφέρει όλο κι όλο σε δυο αράδες. Αντίθετα, στο σύγχρονο Λονδίνο τοποθετεί την ιστορία του ο Ίαν Μακ Γιούαν, όπου ο νευροχειρούργος ήρωάς του περνάει ένα Σάββατο που θα αλλάξει τη ζωή του. Στο Εσαεί ένας άλλος Εγγλέζος, ο Γκράχαμ Σουίφτ, βάζει τον ήρωά του να μας διηγείται τη ζωή του φτάνοντας στην αυτογνωσία μέσα από το ενδοσκοπικό του χιούμορ και τη σύγκριση της ζωής του με κάποιες ιστορικές προσωπικότητες. Τέλος, ο Μάικλ Οντάατζε μας δίνει με το Divisadero του ένα μυθιστόρημα για τις διαχωριστικές γραμμές και τις επιπτώσεις τους στις ζωές μας.

Τον κατάλογο των βιβλίων που απόλαυσα μέσα στο 2010 θα κλείσουν κάποια παλιότερα μυθιστορήματα που ανακάλυψα στα σκονισμένα ράφια διαφόρων βιβλιοθηκών (της δικής μου συμπεριλαμβανομένης). Δύο απ' αυτά έγιναν μάλιστα ταινίες. Ο γερο-Γκρίνγκο του Κάρλος Φουέντες, που περιγράφει τη ζωή και τον θάνατο του Αμερικανού συγγραφέα Άμπροουζ Πιρς στη Μεξικάνικη Επανάσταση των αρχών του 20ου αιώνα. Και το Σπρώξε (δεύτερος τίτλος: Μονάκριβη, λόγω της ταινίας) της Αμερικανίδας Σαφάιρ για τη ζωή της υπέρβαρης έφηβης που η επαφή με μια δασκάλα σε ειδικό σχολείο του Χάρλεμ δίνει καινούργιο νόημα στη ζωή της. Το τελευταίο με το οποίο θα ήθελα να κλείσω αυτή την ανασκόπηση στα μυθιστορήματα που σημάδεψαν τη ζωή μου (ακούγεται βαρύ;) τη χρονιά που μας πέρασε είναι Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας του Χανς Μάγκνους Έτσενμπέργκερ, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο για τον Ισπανικό Εμφύλιο και για τον αναρχικό ηγέτη Ντουρούτι. Μέσα από σκόρπιες πληροφορίες, μαρτυρίες, σχόλια, αναλύσεις, κλπ., ο Γερμανός συγγραφέας παράγει μυθιστόρημα!

Έτσι τελειώνει άλλη μια χρονιά γεμάτη αναγνωστικές περιπέτειες και ταξίδια. Αυτά ήταν τα ομορφότερα μυθιστορήματα που διάβασα πέρυσι. Βέβαια είναι πολλά αυτά που άφησα απ' έξω επειδή δεν τα ανακάλυψα (ακόμη, ελπίζω). Εύχομαι η χρονιά που έρχεται να είναι ακόμη πιο παραγωγική και απολαυστική για όλους μας.

Καλές Αναγνώσεις!


Συνέχεια →

Ετικέτες